Czy wiesz, ile miast istniało w średniowiecznej Europie? Ta liczba może cię zaskoczyć! Historycy odkryli nowe dane, które rzucają światło na skalę urbanizacji w tamtych czasach. Przyjrzyjmy się bliżej, jak wyglądało to zjawisko, zwłaszcza w dawnej Polsce rządzonej przez dynastię Piastów i Jagiellonów.
Średniowieczna Francja: 227 miast w 1316 roku
W średniowiecznej Europie zrozumienie skali urbanizacji jest fascynującym wyzwaniem. Aby lepiej to zobrazować, zwróćmy uwagę na Francję – najludniejszy kraj tamtych czasów. Francuski król miał zwyczaj zapraszać przedstawicieli miast na narady, jednak nie korzystał z jednej, stałej listy.
W 1316 roku takie zaproszenie otrzymały delegacje aż 227 ośrodków miejskich! To zaskakująca liczba, zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę, że według innego kryterium, całkowita liczba miast we Francji mogła spaść nawet do 155. Pokazuje to, jak różne założenia prowadzą do rozbieżnych wniosków.
Jednocześnie warto pamiętać, że w tych czasach definicja "miasta" nie była oczywista. Nie wszystkie miejscowości uznawane za miejskie ośrodki dziś spełniałyby takie kryteria.
Małe miasta średniowiecznych Niemiec
Kolejnym fascynującym przypadkiem są ziemie niemieckie. W późnym średniowieczu na tych terenach mogło istnieć około 3000 miast! To ogromna liczba, jednak nie wszystkie te ośrodki były duże.
Zgodnie z analizą historyka Heinricha Bechtela, tylko około 50 z nich można było uznać za średnie lub duże miasta. 150 to miasta małe, a pozostałe - bagatela 2800 - określano mianem miast bardzo małych lub wręcz karłowatych.
- Te najmniejsze miejscowości zwykle składały się maksymalnie z 70 domów, więc ich populacja wynosiła od 300 do 400 mieszkańców.
Skala urbanizacji w średniowiecznych Niemczech może zatem budzić zdumienie zarówno ze względu na ogromną liczbę "miast", jak i ich często znikome rozmiary.
Czytaj więcej: Tajemnicze odkrycie pod królewskim zamkiem na Wawelu
Wielkość miast polskich za Piastów i Jagiellonów
Również na ziemiach państwa polskiego ówczesne miasta znacznie różniły się wielkością. Wg autorów standardowego kompendium o średniowiecznym dziedzictwie Piastów, Marii Boguckiej i Henryka Samsonowicza, około roku 1000 mogło istnieć w Polsce jedynie od 30 do 40 ośrodków "typu miejskiego".
Sytuacja wyraźnie zmieniła się na przełomie XV i XVI wieku, kiedy to doliczono się już łącznie 689 miast. Podobnie jak w Niemczech, większość z nich była jednak niewielka - tylko 6 uznano za duże, 88 za średnie, a 363 to miasta bardzo małe, liczące poniżej 400 mieszkańców.
Całkowity poziom urbanizacji Polski wynosił wtedy około 16%, przy czym zaledwie 6% ludności żyło w większych ośrodkach miejskich. Pokazuje to skalę przemian cywilizacyjnych, jakie dokonały się na naszych ziemiach na przestrzeni wieków.
Podsumowując, średniowieczna Europa zaskakuje nie tylko ogromną liczbą miast (niekiedy bardzo małych), ale również różnorodnością ich wielkości i stopnia rozwoju. Dopiero głębsza analiza pozwala lepiej zrozumieć, jak wyglądało dziedzictwo Piastów i innych władców na tle urbanizacji w innych częściach kontynentu.
Tagi
Udostępnij artykuł
