Wyobraź sobie, że po śmierci ostatniego Piasta na tronie polski, Kazimierza Wielkiego, możni panowie z Małopolski zamiast wybrać na króla kogoś z rodzimej dynastii, postawili na litewskiego przybysza Jagiełłę. To szokujące, prawda? Ale właśnie tak się stało w XIV wieku. Dlaczego polski dwór zdecydował się na tak kontrowersyjny krok i co musiał obiecać Jagiełło, aby uzyskać koronę? Odkryj tę fascynującą historię w naszym artykule.
Powody odejścia od Piastowskiej dynastii przez panów
Śmierć ostatniego Piasta na tronie Polski, Kazimierza Wielkiego, pozostawiła Królestwo bez następcy. Pomimo że dynastia jeszcze przez jakiś czas panowała na Mazowszu i Śląsku, żaden jej przedstawiciel nie był w stanie objąć władzy nad całą Polską. Koniec Piastów w Polsce był więc nieunikniony.
Wobec tego możni panowie z Małopolski musieli podjąć decyzję o wyborze nowego monarchy. Zamiast kogoś z rodzimych rodów, zdecydowali się na przybysza z Litwy – Jagiełłę. Co ich do tego skłoniło? Okazało się, że litewski książę miał cenne argumenty.
Po pierwsze, Polska potrzebowała sojusznika w walce z zakonem krzyżackim, który coraz agresywniej atakował jej ziemie. Zmiana dynastii w Polsce była szansą na zbudowanie potężnego sojuszu z Wielkim Księstwem Litewskim, kierowanym przez Jagiełłę.
- Polska w tamtych czasach wymagała silnego przywódcy, zdolnego do zjednoczenia kraju i stawienia czoła zewnętrznym wrogom.
- Jagiełło, sprawny polityk i strateg, wydawał się odpowiednim kandydatem na to stanowisko.
- Nie bez znaczenia był też fakt, że był potomkiem Giedymina, a więc spowinowacony z ostatnimi Piastami poprzez małżeństwo Kazimierza Wielkiego z Aldona Anną.
Obietnice i zobowiązania złożone przez Jagiełłę podczas rozmów
By zdobyć poparcie polskich możnowładców, Jagiełło musiał złożyć szereg obietnic i zobowiązań. Przede wszystkim zobowiązał się do przyjęcia chrztu i wprowadzenia katolicyzmu na Litwie. To miało uchronić Wielkie Księstwo przed kolejnymi najazdami krzyżaków.
Ponadto Jagiełło obiecał odzyskać wszystkie ziemie utracone wcześniej przez Polskę, co stanowiło bezpośrednie wyzwanie dla Krzyżaków. Zgodził się również na wypłatę odszkodowania Wilhelmowi Habsburgowi, pierwotnie przyszłemu mężowi Jadwigi Andegaweńskiej.
Te wszystkie obietnice złożono oficjalnie w dokumencie wydanym w Krewie w 1385 roku. Choć często uważany za akt unii polsko-litewskiej, w rzeczywistości był on jedynie wstępem do dalszych negocjacji między stronami.
Czytaj więcej: Wstrząsające praktyki pustelników przez wieki. Do tego posuwali się, by być odciętymi od świata
Dwóch królów na jednym tronie: Jagiełło i Jadwiga

W styczniu 1386 roku w Wołkowysku polscy posłowie podpisali dokument preelekcji, stwierdzający, że Jagiełło zostanie „królem i panem" Polski, a Jadwiga weźmie go za męża. Oznaczało to, że na polskim tronie zasiądzie dwóch współrządców połączonych małżeństwem.
- To rozwiązanie było kompromisem między dążeniem Jagiełły do władzy a nieustępliwością polskich panów, którzy nie chcieli całkowicie rezygnować z rodzimej dynastii.
- Małżeństwo Jagiełły z Jadwigą Andegaweńską, prawnuczką Władysława Łokietka, dawało litewskiemu księciu symboliczne dziedzictwo po Piastach.
- Ostatecznie to rozwiązanie doprowadziło do zawarcia słynnej unii polsko-litewskiej w Lublinie, która na stulecia połączyła losy obu państw.
Jak widać, koniec Piastów w Polsce nie był prostą sprawą. Wybór Jagiełły na władcę był wynikiem skomplikowanych negocjacji i kalkulacji politycznych. Dzięki temu ruchowi Polska zyskała potężnego sojusznika, który pomógł jej stawić czoła krzyżackim zakusom.